Loading...
error_text
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: نشریه صفیر حیات
اندازه قلم
۱  ۲  ۳ 
بارگزاری مجدد   
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: تغلیظ دیه در ماه های حرام

تغلیظ دیه در ماه های حرام

* سید محمدعلی ایازی

تغلیظ دیه به معناى تشدید جریمه خون بها در ماه های حرام و یا اماکن مقدس و یا در میان بستگان نسبی است، مطابق نظر فقها و روایات اسلامی هرگاه جنایات چه به صورت خطا و چه به صورت عمد و به جای قصاص، در یکی از ماه‎های حرام و یا در حرم مکه ـ بنا بر نقل مشهورـ واقع شود، باید علاوه بر دیه کامل، ثلث دیه را هم به عنوان تغلیظ ادا کرد. این تغلیظ و مجازات بیشتر، در فقه و حقوق، سابقه دیرین دارد و اختصاصی به جنایت ندارد. کفارات نوعی از همین مجازات و جبران گناه است که افزون بر انجام تکلیف روزه دو ماه و یا پرداخت هزینه بیان شده است. در حج نیز این کفاره وجود دارد. در قوانین حقوقی و جزایی، بنابر مصالح عقلایی احکامی در جهت تشدید مجازات وضع می شده است. یعنى برای پیشگیری، مالى از طرف جانى به مجنی علیه ـ که اگر عضوى از دست داده باشد ـ و یا به ورثه او ـ اگر کشته شده باشد ـ به مقداری که در روایات آمده پرداخت می شود. اما این پرسش مطرح شده که اولا مبنای این حکم کجا است؟ و ثانیاً، ابدی و دائمی برای همه مناطق و زمان ها است، یا در محدوده اماکن اعمال حج و حکم حکومتی و ولایی شهر مکه و مسیرهای منتهی به آن بوده است؟ در این تحقیق با بررسی آیات و روایات، به دنبال اثبات این حکم و کشف ملاک آن برآمده و بیان شده که همه شواهد و قرائن نشان می دهد باید مبنای تغلیظ دیه را مناسب با احوال آن مردم دانست؛ زیرا هدف از جعل این حکم غیرتعبدی و امضایی این بوده که در همان مناطق اعمال حج، به شخص آسیب دیده برای جبران خسارت مالی، مالی افزون بر دیه برای مواظبت در کار و رفتار پرداخت شود و ملاک اصلی کلیت، دیه جبران خسارت، پیشگیری از خطا و جرم هم همین است و نیز روایاتی که در مقام تعیین قیمت برآمده اند، آنجا که مقدار تشدید دیه مطرح شده نیز، ناظر به همین ملاک اصطیادی و استنباطی از نصوص است. بنابراین برای توسعه این حکم در مناطق دیگر و یا تشدید دیه برای کسانی که خارج از این محدوده هستند، دلیلی وجود ندارد.

عنوان بعدیعنوان قبلی


آرشیو پی دی اف صفحات این شماره



کلیه حقوق این اثر متعلق به پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی می باشد.
منبع: http://saanei.org