|
نتیجه گیری
از آنچه نویسنده در متن مقاله آورده نتیجه میگیریم که فتاوای غیرمشهور و نواندیشانه در تمامی ابواب فقه وجود دارد، و مختص به دوره معاصر نیست. دیه از احکام متغیر شریعت میباشد و مربوط به دستگاه قضاست و نیز از موضوعات مبتلابه جامعه میباشد. دستهای از فقهای روشن بین و آگاه به زمان و مصالح مسلمین، براساس منابع و مآخذ به اجتهادی نو در موضوع دیه رسیدهاند. این مجتهدین در مقام استنباط به نتایجی برخلاف فتاوای مشهور رسیدهاند. عوامل مختلفی در استنباطات این فقها تاثیرگذار بوده است که برخی از آنها را بدین شرح میتوان بر شمرد: توجه به کتاب سنت و عنایت به تعارض روایات در موضوع، عرضه روایات به کلیت قرآن، توجه به زمان و مکان، عرف، شخصیت و مکتب فقیه که در استنباط فقیه دخیل است. و میتوان نتیجه گرفت: فتاوای فقهاء عین شریعت نیست و بلکه استنباط فقیه از منبع دینی است و چه بسا فقیه دیگر استنباط دیگر از همان منابع داشته باشد فتوای فقیه فهم فقیه است.
|