در سال 1335 شمسي که دروس دوره سطح را به اتمام رسانيد در امتحانات سطوح عالي حوزه شرکت کرد و با قبولي، رتبه اول را احراز نمود و ـ همان طور که گفته شد ـ مورد تشويق مرجع بزرگ وقت آيت الله العظمی حاج آقا حسين بروجردي قرار گرفت.

آيت الله صانعي پيرامون مباحثي که در خدمت حضرت امام تلمّذ نموده چنين مي فرمايد:

«... من در اوايل سنه ي 1335 در مسجد سلماسي رسماً به درس امام رفتم. قبل از اين سنه به صورت شکسته، بسته مي رفتيم، ولي از سنه ي 1335 درس امام را مرتّب تا زماني که در قم تشريف داشتند حضور پيدا مي کردم. ...تقريباً اگر بخواهيم طبقه بندي کنيم شاگردان حضرت امام را، ما دوره سوم يا طبقه ي سوم شاگردان امام بوديم که تا آخر خدمت ايشان مانديم. ...ما از بحث خارج تيمّم خدمت امام رفتيم. خارج تيمّم بر محور کتاب شرايع بود. بعد هم بحث نجاسات و طهارات تا آخر. چند سال آن بحث ها را فرمود، بعد هم بحث خارج مکاسب محرّمه، همان بحث هاي مکاسب محرّمه که به قلم خود امام چاپ شده است. بعدش هم بحث بيع تا بيع فضولي که در قم فرموده اند و سپس ادامة آن را در نجف دنبال کردند.

خارج اصول امام هم، يک دوره از بحث برائت تا آخر تعادل و تراجيح و دورة دوم هم از اول مباحث الفاظ تا مبحث اجتهاد و احتياط؛ يعني يک دوره کامل اصول و يک نيم دوره را خدمت امام شاگردي کرديم. بعد رسيد به سنه ي 1342 و امام ديگر درسشان را تعطيل فرمودند و قضاياي نهضت که پيش آمد. مباحث فقهي و اصولي، هر دوي آن را مفصّل نوشتم...».[11]

همان طور که نقل شد، تقريرات درس فقه امام را به صورت کامل و به عربي و بسياري از مباحث اصول را نگاشت و در زمره ي شاگردان برجسته و ياران ويژه او قرار گرفت. اين حضور فعال و ارتباط توأم با ممارست علمي و تحقيقات فراوان، موجب گرديد که آيت الله صانعي با استفاده از ديدگاه ها و مباني فقهي و اصولي امام و اشراف بر آن و همچنين توفيقات الاهي، در 24 سالگي به ملکه ي اجتهاد و قدرت استنباط دست يابد.

در اينجا خاطراتي از آغاز تحصيل و دوران پس از آن را از زبان آيت الله صانعي مي خوانيد:

«... ده ساله بودم که مادرم به هنگام وضع حمل فرزند فوت کرد. پدرم مرا براي ياد گرفتن قرآن نزد آقا شيخ محمد نامي که در محل مان مکتب خانه داشت، برد و به او سپرد و خود عازم عتبات عاليات گرديد. سفر او سي، چهل روز طول کشيد. در اين مدت، دوري پدر آن چنان روحيه ام را آزار مي داد که نمي توانستم در مکتب خانه چيزي بياموزم. شيخ محمد به من گفت: درس خواندن تو فايده اي ندارد. تو استعداد نداري و به هيچ جايي نمي رسي، برگرد به خانه و ديگر اينجا نيا. وقتي پدرم از سفر بازگشت پس از ديد و بازديدها از من سؤال کرد به مکتب خانه نمي روي؟ گفتم: نه، شيخ محمد مرا بيرون کرد و گفت ديگر نيا؛ چون چيزي نمي فهمي و ياد نمي گيري. من ديگر نرفتم. فرداي آن روز پدرم عمّ جزء را برايم شروع کرد و در مدت دو ماه يک جزء را به خوبي به من ياد داد. پس از آن روزي مرا نزد شيخ محمد برد و به او گفت آقا شيخ محمد، شما گفتي يوسف چيزي نمي فهمد و استعداد ندارد. شما قرآن را باز کن و از هر جاي آنکه دلت مي خواهد از او بپرس. او هم صفحه اي از قرآن را باز کرد و من آن را با آن سبکي که از پدرم آموخته بودم، برايش خواندم. شيخ محمد تعجب کرد و مرا تحسين کرده و تشويق نمود که درس بخوانم... .

وقتي به قم آمدم در مدرسه آقا سيد صادق در حجره اي که 6 نفر ديگر هم بودند، هم حجره شدم. پدرم ماهي 20 تومان برايم مي فرستاد. گاهي چند ماه مي گذشت که يک وعده غذاي سير نمي خوردم. با اين حال خدا را شکر مي کردم و روزي 14 درس و مباحثه داشتم... .

به هر حال، پس از استخاره، درس خارج فقه حضرت امام را انتخاب کرده و مرتّب حاضر شدم و با چند نفر، درس ايشان را مباحثه مي کرديم که از جمله هم مباحثه اي ها حضرات آقايان؛ حاج شيخ زين العابدين ذوالفقاري، حاج شيخ حسين زرندي، شيخ اسماعيل ابراهيم نژاد، حاج شيخ محمد فاضلي اشتهاردي بودند. در دوران مبارزه و اختناق، براي مباحثه در مدرسه ي فيضيه راه مي رفتيم و درس امام و نظرات او را بلند بلند با ذکر نام ايشان مي گفتيم تا ديگران با امام آشنا شوند و حرف هاي محقّقانه او را بفهمند... .

از اساتيدم که خيلي از او خوشم مي آمد، يکي آقا موسي صدر بود که خيلي خوش اخلاق و خوش قيافه بود. يک آدم بسيار متخلّقي بود. در اخلاق زبانزد بود. همه ي جهات را رعايت مي کرد. به طلاب مستعد عنايت داشت و داراي افکاري بلند و نو بود.

در بحث اينکه همه ي بني آدم، حقوق برابر دارند و بايد با همگان خوب رفتار کرد؛ مسلمان و غيرمسلمان، همه انسان هستند، خطابات قرآن مربوط به تمام انسان هاست. اينها افکاري بوده که ما بارها به آن تأکيد کرديم و ايشان نيز قبل از ما در کشور لبنان گفته بود. منتها از نظر فقهي زمينه برايش فراهم نبود که نظريات و افکار خويش را از ديدگاه فقه تثبيت کند.

آيت الله بروجردي هم بر فقه مسلّط بود و هم مسايل فقهي را به درستي ريشه يابي مي کرد. خيلي دقيق بود و به تاريخ و پيشينه مسأله و اقوال مختلف پيرامون آن و رجال حديث توجّه داشت.

آيت الله صانعي در يکي ديگر از بياناتشان درباره ي ويژگي هاي درس حضرت امام مي گويد:

«... درس امام خيلي جهات ارزنده داشت: يکي از آن جهات بحث هاي تحقيقي و تطبيقي ايشان بود. ورود و خروجش در مباحث منحصر به فرد بود. مطالب را زيرو رو مي کرد. به گونه اي بحث مي کرد که شاگردان را وادار به مطالعه و دقّت مي نمود و از اين جهت درس امام بسيار سازنده و آموزنده بود. کساني که به درس امام مي آمدند، معمولاً اهل تحقيق و اهل مطالعه و دقّت بودند. اين خاصيّت درس امام بود. ...دوم آن که، وقتي از درس امام فارغ مي شديم يک مطلب، دو مطلب با يک قاعده، دو قاعده به دست آمده بود، هيچ روزي بر ما نگذشته بود، مگر آنکه بنده و دوستانمان يک ضابطه يا يک نکته اي را از درس امام گرفته بوديم که براي اجتهاد و پرورش فکري ما خيلي مهم بود. سوم آن که، عنايت خاصي به اخبار داشت؛ همانند آيت الله بروجردي. چهارم آن که، عنايت به اقوال فقها داشت. پنجم آن که، احترام خاصي به همه ي علما و بزرگان مي کرد. در هيچ يک از آثار ايشان کوچک ترين تندي به بزرگان نداشته است. حتي کساني که عقيده مخالف داشتند. و...».[13]