تبیین و تشریح مبانی اندیشه های فقهی و تقریر برخی پیش فرض ها و باورهای کلان علمی که آرا و فتاوای یک فقیه بر آن استوار است، گامی است جهت تنویر افکار جویندگان و پاسخی است به مطالبه طالبان تحقیق و حقیقت، تا در حدّ بضاعت علمی و آشنایی با علوم و فنون حوزوی با دلایل و قضایایی که منجر به صدور یک فتوا می گردد، آشنا گردند.

در این میان آنچه که در مبانی فتاوای مرجع عالیقدر در بخش «روابط بین الملل اسلامی» بیشتر مشهود است، نگاه عقل محور و خردمندانه بر اساس موازین روشنِ استنباطی و متدهای متداول و سنتی و جواهری به آیات و روایات است؛ البته عقلی که از آبشخور وحی و سنّت سیراب شده و بسان طفلی است که در آغوش کتاب مقدّس و سخنان نورانی اهل بیت(علیهم السلام) پرورش یافته است و کامش را با طعم کلام خداوند متعال برداشته اند و بر سر سفره ی علوم نبوی(صلی الله علیه و آله و سلم) تغذیه کرده است، چنین عقلی در چرخه استنباط کم کم تبدیل به مذاق فقیه شده و بر مدار نقل صحیح و روح کلّی و خردمندانه ی جاری در آن، می چرخد؛ نه بر ظواهر خشک و بی روح دلایل. در نتیجه این عقل، هیچ گاه در برابر کتاب و سنّت و به اصطلاح قسیم آنان نیست، بلکه از همان جنس و نفس نورانی و شعاعی از انوار الهی است تا در مقام فهم کتاب و سنّت و احتجاج و برداشت روشن از آنها به کمک آید و باعث رشد و اعتلای دین و تطبیق آن با تحوّلات و تعمیق آن در روح انسانِ خردمند گردد؛ اما آنگاه که این عقل خود را در ردیف قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) دید و بی نیاز از آنان فرض نمود و دکّانی مستقل برای خود باز کرد و پشت به خود نموده و در برابر ریشه ی خود ایستاد و حیات خود را در میان آراي کوته بینانه ی رجال جاهل و بی خرد دنبال نمود، سرانجام مراجعه به چنین عقلی محق دین و دینداری است که در سفارشات اولیای دین بر پرهیز از آن تأکید گردیده است. با این بیان لازم به ذکر است که: