نظریه‌ای که شیخ طوسی مدعی است مدرکی برای آن نیافته است؛[35] اما سلار[36] آن را پسندیده است و علامه در مختلف آن‌ را بر اساس موازین صحیح اجتهادی معرفی می‌کند :

و لا بُعْد فيه، بل فيه أيضاً الجمع بين المعقول و المنقول، فإنّ الإجماع لمّا دلّ على تضمين العاقلة، و العقل لمّا دلّ على أنّ العقوبة إنّما تجب على الجاني، جمع شيخنا المفيد بذهنه الثاقب و فكره الصائب بين الدليلين، و ألزم العاقلة ضمان الدية؛ لدلالة الإجماع عليه، و جعل لها الرجوع على الجاني، تعويلاً على دليل العقل. و شيخنا أبو جعفر الطوسيe أصاب حيث قال: لا أعرف به نصّاً؛[37] هیچ بعدی در این نظریه نیست؛ بلکه از امتیازات این نظر آن است که جمع میان معقول و منقول است؛ ...و سخن شیخ طوسی (در شیوه‌ی اعتراض به کلام مفید) درست است که فرمود من نصّی بر رأی مفید نیافتم (و نگفته است نصّی وجود ندارد) و او را به مخالفت با اجماع و اصول مذهب متهم نکرد؛ چرا که شاید در این باب، او نصّی یافته و یا به دلیل عقل استناد نموده است.