پیوند عمیق میان معنای «عاقله» و کلمه‌ی «عصبه» در کلام شیخ طوسی، تأثیر مستقیم بر تعیین عاقله می‌گذارد. وی در كتاب خلاف در باره معناى «عصبه‏» آورده است:

العاقلة كلّ عصبة خرجت عن الوالدين و المولودين، و هم الإخوة و أبنائهم إذا كانوا من جهة أب و أمّ، أو من جهة أب و الأعمام و أبناؤهم، و أعمام الأب و أبناؤهم، و الموالي. و به قال الشافعي و جماعة أهل العلم؛[29] عصبه، تمام كسانى هستند كه از یک پدر و مادر متولد شده باشند و يا تنها از جهت پدر باشند و يا از فرزندان آنان باشند و آنان برادران و فرزندان آنها مى‌باشند. اگر از يك پدر و مادر باشند و يا از جهت پدر تنها باشند و همين‌طور عموها و فرزندانشان و نيز عموهاى پدر و فرزندان آنان جزو عاقله‌اند و نظر شافعى و جماعت اهل علم از عامه هم، همين است.

قيل في النهاية و الغنية و الإصباح: العصبة هو من يرث الدية؛[30] در نهایه و غنیه و اصباح گفته شده که: عصبه کسانی هستند که از دیه ارث می‌برند.

مستند این نظر، روایاتی نظیر مرسله‌ی یونس[31] است. ابن جنيد اسکافی در این خصوص با عبارتی به این مضمون بیان می‌دارد که:العاقلة هم المستحقّون لميراث القاتل من الرجال العقلاء؛ سواء كانوا من قبل أبيه أو اُمّه؛[32] عاقله كسانى هستند كه از میان مردان عاقل مستحق میراث فرد می‌باشند و تفاوتی نمی‌کند خویشی از طرف پدر یا مادر باشد.