|
تقريب ظهور آيه در عموميّت
اين وجه را مرحوم آيت الله العظمي بروجردي ذکر فرمودهاند با اين توضيح که: موصول در علم نحو براي ايجاد اشاره است... . بنابراین، چنانچه در کلام، يک شيء معهود و معلومی وجود داشته باشد، مشارٌ اليه موصول، همان شيء معهود خواهد بود، وگرنه موصول، هر آنچه که امکان اشاره به آن وجود داشته باشد؛ اعم از معهود و غیرمعهود، همه را شامل ميشود و نميتوان گفت که اين موصول که خاصیّت آن اشاره است، بعضي اشيا را شامل شود و برخي ديگر را شامل نشود؛ بنابراین، اگر موصول بخواهد تنها شامل اشیا معهود باشد، لازمهاش ترجيح بلا مرجّح در ناحيه شمول موصول خواهد بود. لذا در ما نحن فيه «ما» موصوله اشاره دارد به عموميّت ارث زوجه از اعيان جميع ما ترک زوج، و با توجه به کاربرد موصول و شمول آن نسبت به جميع آنچه که امکان اشاره به آن وجود دارد، پس فرقي بين «ما» موصوله در آيهی شريفهی: ﴿وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ﴾ و بين آن در فقرهی ﴿وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ﴾ نیست. به عبارت ديگر، همانگونه که «ما» موصوله در فقره اوّل آيه، اشاره به جميع اعيان اموال زوجه میکند، در فقره دوّم نيز اشاره به جميع اعيان اموال زوج دارد و ايجاد تفاوت بين اين دو فقره، بلا وجه و بلا دليل است.[69] ---------------------------
|