قبل از بيان تقسيمات طلاق ذكر دو نكته ضرورى به نظر مى رسد:

نكته اول. همان قدر كه اسلام نسبت به ازدواج تأكيد نموده و آثار و پيامدهاى مثبت آن را به زوجين بشارت داده است و آن را در آيات قرآن، مايه آرامش زوجين[1] و در اخبار از آن به عنوان سنت پيامبر و محبوب ترين بنيان نزد خداوند[2]ياد كرده است، نسبت به واقع شدن طلاق هشدار داده، و به عنوان مبغوض ترين حلال ها نزد خداوند، به ترك آن سفارش كرده است.[3] بى شك، خراب كردن بنيان محبوب ازدواج نمى تواند نزد خداوند محبوب باشد، چراكه در اين صورت، اجتماع نقيضين لازم مى آيد.

نكته دوم. طلاق در اسلام از احكام امضايى است، نه تأسيسى; يعنى قبل از بعثت پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) بوده و طبق عرف و عادت آن روزگار واقع مى شده است. اسلام نيز آن را تنفيذ نموده است. اين گونه نيست كه اسلام آن را پايه گذارى و ايجاد كرده باشد. بنابر شواهد تاريخى، در بين بشر، خصوصاً اعراب جاهلى طلاق رايج بوده و بدون هيچ قيد و شرطى و به آسانى صورت مى گرفته است; تا جايى كه يك مرد، به صورت مكرر، بدون در نظر گرفتن هيچ حقى براى همسران خود، آنها را طلاق مى داده است. با آمدن اسلام، دايره آن به نفع زن هر چه بيشتر محدود گرديده است.[4]

در يك تقسيم بندى كلى طلاق به دو دسته تقسيم مى گردد:

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. (وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَوَدَّةً وَرَحْمَةً...)(سوره روم، آيه 21).

[2]. قال(صلى الله عليه وآله): النكاح سنّتى فمن رغب عن سنّتى، فليس منّى (بحارالانوار، ج 103، ص 220) و در حديث ديگر: قال اميرالمؤمنين(عليه السلام):تزوّجوا فإنّ رسول الله(صلى الله عليه وآله) كثيراً ما كان يقول: من كان يحبّ أن يتّبع سنّتى فليتزوّج فان من سنّتى التزويج و اطلبوا الولد فانى اكاثر بكم الأمم غداً.(بحارالانوار، ج 103، ص 218).

[3]. و عنه، عن محمد بن الحسين، عن عبدالرحمن بن محمد، عن ابى خديجه،(عن ابى هاشم)، عن ابى عبدالله(عليه السلام)قال: انّ الله - عزّ و جلّ - يحب البيت الذى فيه العرس و يبغض البيت الذى فيه الطلاق. و ما من شىء ابغض الى الله - عزّ و جلّ - من الطلاق.(وسائل الشيعة، ج 22، كتاب الطلاق، ابواب مقدماته و شرائطه، باب 1، ص 7، ح 2)

[4]. موجبات طلاق در حقوق ايران و اقليت هاى غير مسلمان، ص 31. و شاهد بر اين محدوديت آيات مربوط به احكام طلاق مانند آيه هاى 229 و 230 سوره بقره مى باشد كه شارع احكام خاصى را نسبت به زوجين وضع نموده است.