(مسئله 370) شخص حاج بعد از غروب آفتاب روز نهم ذى حجه از عرفات خارج شود و به طرف مشعر الحرام حركت كند و وقتى به مشعر الحرام رسيد واجب است از طلوع فجر تا طلوع آفتاب شب دهم وقوف كند.

(مسئله 371) وقوف در مشعر، نيز مانند وقوف در عرفات از عبادات است و شخص بايد با نيّت و قصد قربت و اخلاص آن را به جا آورد.

(مسئله 372) براى كسانى كه معذورند، جايز است مقدارى از شب را در مشعر الحرام توقف كنند و سپس به منى كوچ كنند بنابراين بر زنها وقوف بين الطلوعين لازم نيست و احتياط مستحب آن است كه اگر توقف مشكل نباشد تخلف نكنند و احتياط مستحب آن است كه پيش از نصف شب حركت نكنند.

1 ـ 3 اقسام وقوف در مشعر الحرام

(مسئله 373) براى وقوف در مشعر سه وقت است:

1 ـ از طلوع صبح تا طلوع آفتاب كه آن را وقوف اختيارى گويند.

2 ـ شب عيد براى كسانى كه عذرى دارند، مثل زنان و ضعيفان كه آن را وقوف اضطرارى ليلى (شب) گويند.

3 ـ از طلوع آفتاب روز عيد تا ظهر روز دهم، كه آن را وقوف اضطرارى نهارى (روز) گويند، و اين براى كسانى است كه در اثر عذر هيچ يك از دو وقت اول و دوم را درك نكرده باشند.

(س 374) در عرفات و مشعر الحرام براى مشخص كردنِ محدوده هاى آن علايمى نصب كرده اند آيا اعتماد به آنها جايز است يا خير؟

ج ـ آرى، اعتماد به آنها جايز است، چون از روى حساب وشناخت وبررسى تعيين شده كه اگر اعتماد و اطمينان به آنها زيادتر از گفته مردم كه در روايات اكتفاى به آن تجويز شده نباشد كمتر نخواهد بود.

2 ـ 3 مستحبّات وقوف در مشعرالحرام

1. مستحبّ است حاج با وقار و آرامش دل و با استغفار از عرفات به سوى مشعرالحرام برود و همين كه از طرف دست راست جاده به تلّ سرخ رسيد، بگويد:

«اَللَّهُمَّ ارْحَمْ موقِفي وَ زِدْ فِي عَمَلِي وَ سَلِّمْ لِي دِينِي وَ تَقَبَّلْ مَناسِكِي».[1]

2. در راه رفتن ميانه رو باشد و از حركت تند يا كُند بپرهيزد و حجّاج ضعيف و ناتوان را آزار ندهد، و بگويد:

«اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِكَ أنْ أظْلِمَ اَو اُظْلمَ اَو اَقْطَعَ رَحِماً اَوْ اُوذِىَ جـاراً».[2]

3. مستحبّ است نماز مغرب و عشا را تا رسيدن به مشعرالحرام به تأخير اندازد، اگر چه از ثلث شب نيز بگذرد، و بين دو نماز جمع كند به يك اذان و دو اقامه و نافله مغرب را بعد از نماز عشا به جا آورد، و در صورتى كه از رسيدن به مزدلفه پيش از نصف شب به مانعى رسيد، بايد نماز مغرب و عشا را به تأخير نيندازد و در ميان راه بخواند.

4. اينكه در وسط وادى از طرف راست راه پياده شود، و اگر حج گزار صَرورَه باشد (يعنى اولين بار باشد كه به حج آمده)، مستحبّ است كه در مشعرالحرام قدم بگذارد.[3]

5. مستحبّ است كه آن شب را، هر مقدار كه ميسور باشد به عبادت و اطاعت الهى به سر برد و اين دعا را بخواند:

«اَللَّهُمَّ هذِهِ جُمَعُ، اَللَّهُمَّ إنِّي أسْألُكَ أنْ تَجْمَعَ لِي فِيها جَوامِعَ الْخَيْرِ، اَللَّهُمَّ لا تُؤْيِسْنِيْ مِنَ الْخَيْرِ الَّذِيْ سَألْتُكَ أنْ تَجْمَعَهُ لِي في قَلْبِي وَ أطْلُبُ إلَيْكَ أنْ تُعَرِّفَنِى ما عَرَّفْتَ أوْلِيائَكَ فِي مَنْزِلِي هذا وَأنْ تَقِيَنِي جَوامِعَ الشَرِّ».

و اگر مى تواند تا صبح، شب زنده دارى كند؛ زيرا درهاى آسمان در اين شب به روى صداهاى مؤمنين بسته نمى شود.[4]

6. مستحبّ است كه بعد از نماز صبح، با طهارت حمد و ثناى الهى را به جا آورد، و به هر مقدارى كه مى تواند نعمتهاى حضرت حق را به ياد آورد و بر محمّد(صلى الله عليه وآله) و آل محمّد ـ صلوات الله عليهم اجمعين ـ صلوات بفرستد و اين دعا را نيز بخواند:

«اَللَّهُمَّ رَبَّ الْمَشْعَرِالْحَرامِ فُكَّ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ وَ أوْسِعْ عَلَيَّ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلالِ وَادْرَأ عَنِّي شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الاِْنْسِ، اَللَّهُمَّ أنْتَ خَيْرُ مَطْلُوب إلَيْهِ وَ خَيْرُ مَدْعُوٍّ وَ خَيْرُ مَسْؤول وَ لِكُلِّ وافِد جائِزَةٌ فَاجْعَلْ جائِزَتِي فِي مَوْطِنِي هذا أنْ تُقِيْلَنِي عَثْرَتِي وَ تَقْبَلَ مَعْذِرَتِي وَ أنْ تُجاوِزَ عَنْ خَطِيْئَتِي ثُمَّ اجْعَلِ التَّقْوى مِنَ الدُّنيا زادِي».[5]

7. مستحبّ است سنگريزه هايى را كه در منى رمى خواهد نمود، از مزدلفه (مشعرالحرام) بردارد، و اگر نشد، بهتر است سنگريزه ها را از منى بردارد؛ همچنين مستحبّ است سنگريزه ها نقطه دار باشد و از قبل جدا شده باشد، نه اينكه سنگ بزرگترى را بشكند و به صورت سنگريزه در آورد؛ و سنگريزه ها به اندازه بند انگشتان دست باشد و حداقل تعداد سنگريزه هاى لازم هفتاد دانه است،[6] ولى مقدارى بيشتر جمع آورى كند، چون ممكن است بعضى از سنگريزه ها در رمى جمرات به هدف نخورد.[7]

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. وسائل الشيعة، 14/5، أبواب الوقوف بالمشعر، باب 1/1.

[2]. همان، حديث 3.

[3]. همان، 14/16، أبواب الوقوف بالمشعر، باب 7/1.

[4]. همان، 14/19، أبواب الوقوف بالمشعر، باب 10/1.

[5]. الكافي، 4/469/4.

[6]. براى كسانى كه شب سيزدهم نيز مى مانند و در غير اين صورت مجموع ريگهايى كه به جمرات سه گانه در روز عيد و روزهاى يازدهم و دوازدهم بايد رمى شود چهل و نه عدد مى باشد.

[7]. وسائل الشيعة، 14/31، أبواب الوقوف بالمشعر، باب 18.