(مسئله 161 )صورت حج اِفراد، كه گاهى مورد ابتلاى متمتّع مى شود، از اين قرار است كه زن حائض يا كسى كه به واسطه تنگى وقت نمى تواند عمره تمتّع را به جا آورد، بايد قصد حج اِفراد كند و به همان احرام عمره تمتّع كه عدول به اِفراد كرده به عرفات برود و مثل ساير حجّاج وقوف كند، سپس به مشعر رفته و در آنجا هم وقوف كند، بعد به منى برود و اعمال منى را به جا آورد، مگر هَدى، كه بر او واجب نيست، بعد به مكّه برود و طواف زيارت و نماز آن و سعى و طواف نساء و نماز آن را به جا آورد، پس، در اين وقت از احرام خارج مى شود. بعد از آن براى بيتوته به منى برگردد و اعمال ايام تشريق را به همان نحو كه ساير حجّاج به جا مى آورند، انجام دهد.

(مسئله 162 )حجِ اِفراد با حج تمتّع در تمام اعمال مشترك هستند ولى در چند مورد با هم فرق دارند:

1. در حج اِفراد قربانى واجب نيست، ولى در حج تمتّع قربانى واجب است؛

2. در حج اِفراد جايز است در حال اختيار طواف و سعى حج را بر وقوفين مقدم نمود، ولى در حج تمتّع در حال اختيار تقدم جايز نيست؛

3. محل احرام حج اِفراد يكى از ميقاتهاست به تفصيلى كه مى آيد، ولى محل احرام براى حج تمتّع، مكّه معظمه است؛

4. عمره حج اِفراد را مى توان پيش از حج يا بعد از آن به جا آورد، ولى در حج تمتّع، عمره بايد پيش از حج و متّصل به آن واقع شود؛

5. در حج اِفراد به جا آوردن طواف مستحب پس از احرام مانعى ندارد، ولى در حج تمتّع احتياط در ترك است.

6. اينكه حج اِفراد از عمره جدا است و شرط نيست هر دو در يك سال و متصل به يكديگر انجام شوند ولى حج تمتع بعد از عمره تمتع و متصل به آن مى باشد و در حقيقت حكم يك عمل را دارند.

(مسئله 163 )اگر كسى حج تمتّع واجب او به حج اِفراد مبدّل شود بايد بعد از حج اِفراد، عمره مفرده به جا آورد و نبايد عمره مفرده را در حج اِفراد به تأخير انداخت و شخص بايد عرفاً بعد از تمام شدن حج اِفراد مبادرت نمايد على الاحوط، و احوط آن است كه تا عمره مفرده را انجام نداده، براى عمره بعدى و حج ديگر مُحرم نشود، هر چند اگر خلاف كند، به صحّت عمره و حجِ بعدى او لطمه نمى زند.

(مسئله 164 )كسى كه وظيفه اش حج تمتّع است در حال اختيار و وسعت وقت نمى تواند به حج اِفراد يا به حج قران عدول نمايد. ولى اگر پس از احرام براى عمره تمتع احساس كرد كه وقت عمره تنگ شده به گونه اى كه اگر بخواهد اعمال عمره را به جا آورد از وقوف به عرفات باز مى ماند در اين صورت نيّت عمره خود را به نيّت اِفراد تبديل كند و پس از اتمام حج اِفراد يك عمره مفرده به جا آورد؛ و در اين صورت حج تمتّع از عهده او ساقط مى گردد.

(مسئله 165 )اگر كسى با عذر بدون احرام وارد مكه شود و وقت تنگ باشد، بايد در مكه براى حجّ اِفراد محرم شود و در صورت وجوبِ حج بر وى، بعد از آن عمره مفرده انجام دهد.

(مسئله 166 )اگر كسى براى عمره تمتع واجب، محرم شود و انجام آن را عمداً تأخير بيندازد تا وقت تنگ شود، بايد به حج اِفراد عدول كند و بعد از آن عمره مفرده به جا آورد و حج را در سال بعد اعاده نمايد.

(مسئله 167 )اگر زنى به جهت حيض يا نفاس نتواند بعد از احرام طواف به جا آورد و خوف داشته باشد كه وقت وقوف به عرفات بگذرد، به حج اِفراد عدول مى كند و بعد از آن، در صورت وجوب حج بر وى، عمره مفرده انجام مى دهد.

حج قِران: كه آن هم مثل حج اِفراد وظيفه كسانى است كه اهل مكّه و اطراف آن تا كمتر از شانزده فرسخ هستند و كيفيّت آن مانند حج اِفراد است، با اين فرق كه در حج قِران در حال احرام و پس از آن، قربانى بايد همراه مُحرِم باشد، تا در منى ذبح شود، ولى در حج اِفراد قربانى واجب نيست و در حج قران احرام ممكن است با لبّيك گفتن محقق شود و ممكن است با اشعار[1] يا تقليد[2] قربانى محقق شود. لكن احوط با اختيار اشعار و تقليد تلبيه را هم اضافه كند.

(س 168 )كسانى كه از ساير بلاد به عربستان مى آيند و در مكّه معظّمه مقيم مى شوند، آيا حجّشان تمتّع است يا وظيفه ديگرى دارند؟

ج ـ چنانچه به قصد مجاورت در مكّه بمانند و بعد از دو سال مستطيع شوند، حكم اهل مكّه را پيدا مى كنند، و در غير اين صورت، صور مختلفه اى دارد كه در كتب مفصّله بيان شده است.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. «إشعار» عبارت است از اينكه كوهان شتر از طرف راست مجروح گردد و به خون آغشته شود.

[2]. «تقليد» اين است كه حاجى نعلين (يا كفش) كهنه اى را كه در آن نماز خوانده به گردن حيوان آويزان كند.