تعدادی از اعضای محترم فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی روز پنجشنبه 23/9/1396 با آیت الله العظمی صانعی دیدار و گفتگو کردند.

در این جلسه سرکار خانم سلحشوری ریاست محترم فراکسیون زنان مجلس گفتند: هدف ما از اینکه خدمت حضرتعالی رسیده ایم این است که چگونه می توانیم با یک تعامل سازنده و همفکری به مسائل جامعه و مطالبات اجتماعی بپردازیم و در جهت حل و فصل مشکلات پیش روی جامعه اقدام کنیم. امروز مسائل مهمی در حوزه حقوق زنان در جامعه مطرح است که بایستی برای آنها راهکار قانونی مناسبی ارائه کنیم تا این مشکلات برطرف گردد.

آیت الله العظمی صانعی ضمن تشکر از حضور نمایندگان طی سخنان مبسوطی فرمودند: بنده چند سال قبل خدمت مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی (رضوان الله تعالی علیه) عرض کردم شما که معتقدید نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل میدهند به نمایندگان محترم مجلس بگویید نظرات فقهی متفاوتی که در راستای احقاق حقوق زنان است را در مجلس مطرح کنند و آنان را تشویق کنید که به آن رأی بدهند. اگر هم شورای نگهبان آن را رد کرد در مجمع تشخیص مصلحت آن را بررسی و تصویب می کنید. ایشان – خدایش رحمت کند- فرمودند: فلانی شما اینجا نشسته اید، ولی نمایندگان از طرح این مباحث ابا دارند برای اینکه در دوره بعد ممکن است اینها را رد صلاحیت کنند. امروز هم من به شما عرض می کنم که چنانچه با مشکلاتی در قانون و جامعه مواجه شدید مأیوس نباشید. نظرات فقهی متفاوت با قانون فعلی را مطالعه کنید و چنانچه فقهای گذشته و حال فتوا و نظر فقهی در موردی داشتند بررسی کنید و اگر حتی نیاز بود از مراجع تقلید استفتاء نمایید و با استناد به آن نظرات فقهی به صورت طرح به مجلس ارائه دهید، و تلاش کنید که همگان در خصوص مشکل و راه حل آن بحث کنند و نباید متوقع باشید که فوراً نتیجه دهید بلکه همین مطرح شدن ها مقدمه ای برای پذیرش راه حل هاست. مرحوم میرزای قمی (ره) کتاب قوانین را که نوشتند به ایشان گفتند کتاب شما را به حوزه اصفهان- که حوزه ای کهن بود – بردند و آنرا پرت کردند بیرون، میرزا گفت همین که به حوزه اصفهان رفته فعلاً کفایت می کند ولو پرت کردند بیرون. اما همین کتاب حالا کتابی وزین است و سالیان طولانی در حوزه ها مطرح بوده است، بنابراین شما هم نگران نباشید که این طرح ها برود و رد شود، بلکه اگر حتی در مجلس هم رأی نیاورد کفایت می کند، امروز شما دیدگاه های فقهی را که با مسائل و مشکلات جامعه سنخیت دارد در مجلس به عنوان اینکه ما اینطور می فهمیم و اسلام اینگونه می گوید طرح کنید تا به نتیجه برسد. و توجه داشته باشید، هر کاری را که می خواهید انجام دهید برای خدا انجام دهید و خداوند هم کمک می فرماید «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُـحْسِنِينَ»، بنده هم چیزی جز زنده بودن اسلام برای انسان ها در تاریخ بشریت نمی خواهم.

ایشان در ادامه فرمودند: به طور کلی در بحث حقوق زنان بنده معتقد هستم که هیچ حقی از زنان در اسلام از بین نرفته و تبعیض جنسیتی نیست، بنده معتقد به عدم شرطیت مرد بودن در قضاوت و حاکمیت، برابری دیه، تساوی در قصاص، اولویت مادر بر جد در قیمومیت و... هستم و اصلاً تبعیض ملیت و مذهب هم وجود ندارد، تمام انسان ها در حقوق انسانی با هم برابر و شریک هستند. در مسئله زنان مسئله ارث است که علامه طباطبایی (ره) تبیین کرده اند و ما هم گفته ایم و یکی مسئله طلاق است که پاسخ آن را هم داده ایم.

شاگرد مبرز امام (س) در بحث تساوی همه انسان ها در حقوق به موضوع غیبت اشاره کرده و فرمودند: در باب غیبت، بزرگان فقه ما مثل صاحب جواهر، شیخ انصاری، صاحب حدائق و دیگران گفته اند: غیبت غیر شیعه از مسلمانان جایز است، غیبت چیست؟ غیبت اینکه شما حرفی را پشت سر کسی بزنید برای اینکه شخصیتش را ترور کنید. محقق ثانی، امام و ظاهراً شهید ثانی اینگونه غیبت را معنا می کنند: سخن به قصد تنقیص افراد و کوچک کردن آنها، فقهای ما (قدس الله ارواحهم) بعضی موارد مستثنا می دانند و گفتند جایز است. این نظریه بزرگان بوده اما بنده از همان اوایل طلبگی اشکال ها و ایرادهایی که امروز جوانان ما دارند، داشتم. که این چه اسلامی است که می گوید که یک جعبه کبریت را از یک غیر مسلمان نمی شود برداشت، ولی آبرویش را می توان ریخت؟ وقتی مالش محترم است، عرضش هم محترم است، ناموسش محترم است، آبرویش هم محترم است، چه دلیلی دارد که جایز باشد، مگر کسی که دشمنی بکند، چون دشمنی، دشمنی می آورد بنابراین ملاک حرمت، انسانیت است نه جنسیت و ملیت و مذهب، پس غیبت هیچ انسانی جایز نیست و ما معتقدیم که آبروی هیچ انسانی را نمی توان برد مسلمان باشد، یا غیر مسلمان.

ایشان در ادامه فرمودند: در خصوص زنان هم قرآن کریم امر به معاشرت به معروف کرده است خوب این «وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» یعنی اینکه با زنان خوبی کنید و این همه سفارش پیامبر (ص) که فرمود: «حُبّبَ الیَّ مِن دنیاکم ثلاثٌ: النساءُ و الطّیب و جُعلت قرّةُ عینی فی الصلاةِ» چه گونه باید تفسیر شود؟

این که بعضی روایات دارد زن حق ندارد بدون اجازه شوهر از خانه اش بیرون برود برخی از فقها فرموده اند: به بازار و مدرسه هم نمی تواند برود. ولی مرحوم آیت الله خویی(ره) می فرمود: اگر مزاحم حقوق باشد نمی تواند برود، این حرف درستی است. اما بنده عرض کرده ام این خروج را که در روایات آمده باید با تاریخ آن روز دید، منظور آن خروج به صورت قهر و از روی عصبانیت است که شاهدش این است که در روایت آمده که نفقه ندارد. پس منظور همان خروج به صورت قهر است و ما این را گفته‌ایم و همچنین گفته ایم که در این مورد فرقی بین مرد و زن نیست. همچنان که قرآن کریم می فرماید: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجاً لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَوَدَّةً وَرَحْمَةً»؛ زن و شوهر برای آرامش یکدیگر هستند، پس هیچکدام نمی تواند آرامش دیگری را بر هم بزند.

روایتی که دارد زنی شوهرش به مسافرت رفته بود و به پیامبر (ص) پیغام داد که پدرم بیمار است آیا به عیادت بروم، فرمود: نه، مرتبه بعد سوال کرد که پدرم از دنیا رفته آیا به تشیع جنازه اش بروم، فرمود: نه. این روایت خلاف اصول مسلم اسلام است، این روایت خلاف اخلاقی است که در اسلام مطرح است. اسلام می گوید با زنان خوب رفتار کنید این روایت خلاف اصول مسلم است همه فقها هم قبول دارند که اگر روایتی خلاف اصول مسلم باشد، باید طرح و کنار گذاشته شود و علمش به اهلش واگذار شود، و این اشکالی است که باید به آن توجه شود.

معظم له در ادامه در باب اخلاق فرمودند: عیادت بیمار، تشییع جنازه، مهمان کردن، آنچه را برای خود می پسندی برای دیگران بپسند و ... اینها از اخلاق اسلامی است و ما گفته ایم اینها برای همه انسان هاست نه فقط برای مسلمانان بلکه تمام انسان ها باید با یکدیگر برخورد مسالمت آمیز داشته باشند، تکبر نکنند و تواضع داشته باشند، چه مسلمان باشند چه غیر مسلمان، برخی از فقها (قدس الله اسرارهم) طبق یک روشی که بوده می گفتند که غیر مسلمانان حق ندارند برای فاتحه حتی به مسجد مسلمانان بیاید. بنده به این نتیجه رسیدم که همه انسان ها پاکند و هیچ انسان نجسی نداریم. اسلام آمده مردم را دعوت کند وقتی می خواهید اینها را به طرف اسلام دعوت کنید، نمی توانید این مسئله را مطرح کنید.

فقها یک بحثی دارند که می گویند نقل قرآن به غیر مسلمان حرام است، بیع مصحف و کتاب آسمانی قرآن به غیر مسلمان حرام است. امام امت (س) وقتی به این بحث می رسد می فرماید: خیر، نه تنها حرام نیست، بلکه مستحب و گاهی واجب است. استدلال امام چه بود؟! ما آمدیم قرآن را برای دعوت دیگران به اسلام بخواهیم حال غیرمسلمانی آمده و می گوید برنامه دینتان را بدهید وقتی برنامه را ندهیم می گویند حتماً دینتان مشکلی دارد.

این مرجع تقلید در خصوص وضع بعضی از قوانین در مورد سن ازدواج فرمودند: در مورد سن ازدواج هم تعیینش از سوی قانوگذار منع شرعی ندارد نمایندگان محترم می توانند با توجه به نظر کارشناسان روانشناسی و جامعه شناسی سنی را برای ازدواج معین کنند و علاوه بر بلوغ جسمی رعایت سایر موارد روحی و روانی و صدمات محتمله را نیز در قانون مورد توجه قرار دهند و سن بلوغ شرعی خصوصیتی ندارد.

معظم له در خصوص بعضی از مسائل روز جامعه که مطرح است فرمودند: ملاحظه کنید در گذشته زنان حقوق ناچیزی داشتند، و زنان حتی برای تحصیل در مدارس دچار مشکل بودند اما امروز بحمدلله می توانند به دانشگاه بروند، در علوم مختلف هم پای مردان متخصص و صاحب نظر شوند و در خصوص ورود زنان در اجتماعات و اماکن مختلف فرهنگی و مذهبی و همچنین ورزشی که امروزه زیاد در مورد آن بحث می شود با رعایت حدود شرعی و اجتماعی همانند حضور مردان فی حد نفسه مانعی ندارد و در بحث نظر زن، به بدن مرد اجنبی و حدود آن اقوال منع و جواز نیز وجود دارد چنانکه علامه در تذکره آنها را متذکر شده است و از فقهای معاصر نیز مرحوم آیت الله خویی (ره) علاوه بر جواز نظر به وجه و کفین مرد اجنبی؛ حد بیشتری را مستثناء کرده اند و البته نظر فقهی اینجانب که در حاشیه عروة نیز آمده است جواز در صورت عدم مفسده است. به هر حال اگر حضور زنان در این گونه اماکن مشکلاتی را برای آنها بوجود آورد بر مسئولین است که آن مشکلات و موانع را برطرف نمایند نه اینکه از حضورشان جلوگیری کنند.

ایشان در پایان و در نتیجه فرمایشات خویش فرمودند: نتیجه عرایضم این است که شما نظرات فقهی متفاوت با قانون فعلی را مطالعه کنید و به صورت طرح ارائه دهید، چه قبول شود و چه رد شود، باید شروع کرد نباید متوقع باشیم زود نتیجه بدهد. بلکه باید امیدوار بود و ان شاء الله خداوند هم کمکتان می کند و زحمات بالاخره به نتیجه خواهد رسید و از خداوند می خواهم که شما را حفظ کند و مطمئن باشید در راه اعتلای اسلام و کلمة الله موفق خواهید شد.